Evolutionaire gedragspatronen en psychopathologieën

Een van de grote sprongen voorwaarts die er wordt gemaakt met Cybernetic Big Five Theory is dat er duidelijk wordt gemaakt hoe de verhouding is tussen gezonde evolutionaire gedragspatronen en ongezonde. Hier onder zie je een overzicht van de gezonde evolutionaire gedragspatronen:

Hier is een overzicht met de bijbehorende ongezonde evolutionaire gedragspatronen, ook wel psychopathologieën genoemd:

Het klinkt heel erg en ingewikkeld dat woord “psychopathologieën”. Maar het is toch voor jezelf en je naasten handig om te weten wat ze zijn en hoe je er het beste mee kan omgaan. “Psychopathologiën” is een moeilijk woord voor geestesziekten. Laat ik maar meteen zeggen dat ik in heel veel gevallen vind dat er helemaal geen sprake is van een ziekte. In heel veel gevallen hebben mensen eenvoudigweg nog niet geleerd om goed om te gaan met moeilijke situaties. Wanneer mensen leren om neuro-linguïstisch te programmeren (NLP) dan lukt het ze meestal om wel goed om te gaan met die moeilijke situaties en zijn de psychische problemen als sneeuw voor de zon verdwenen. Slechts in enkele gevallen zit de hardware van het brein dermate onhandig in elkaar dat er sprake is van een ziekte.

Vandaag de dag vindt er een revolutie plaats over hoe men denkt over psychopathologiën. Tot nu toe dacht men dat er verschillende categorieën waren. Je had schizofrenie, paranoia of borderline en dat zouden dan heel aparte categorieën zijn. Tegenwoordig is men erachter gekomen dat je helemaal geen scherpe categorieën kan vinden. Mensen die last hebben van psychische problemen doen feitelijk alleen maar te veel of te weinig van wat mensen die geen last hebben van psychische problemen ook doen. Met andere woorden: iedereen is gek, maar sommige mensen doen te veel gekte of te weinig handigheid waarna ze in de problemen komen te zitten.

Feitelijk zijn er zelfs vier opties:

1. Iemand doet te weinig van een bepaald gedrag en komt in de problemen.
2. Iemand doet weinig van een bepaald gedrag en heeft geen problemen.
3. Iemand doet veel van een bepaald gedrag en heeft geen problemen.
4. Iemand doet te veel van een bepaald gedrag en heeft wel problemen.

Een goed voorbeeld is compassie. Compassie klinkt heel positief en compassie werkt ook goed. Maar te veel compassie zorgt ervoor dat iemand zich overmatig aanpast aan andere en dus in de problemen komt. Hoewel weinig compassie negatief klinkt, werkt weinig compassie prima voor individuen. Met weinig compassie bescherm je je eigen doelen en ben je dus beter in staat om ervoor te zorgen dat je krijgt wat je wil. Maar te weinig compassie zorgt ervoor dat je een tekort krijgt aan sociale relaties en dat je in de problemen komt.